e-Yoklama fişi nedir, nereden alınır?

Bu yazımızda, kanun ve ilgili tebliğ hükümleri uyarınca vergi dairesi yoklama işlemlerine ve e-yoklama sistemine değineceğiz.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında bir denetim aracı olarak yapılan yoklama işlemlerinin usulü belirlenmiştir. Bununla beraber, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 453) ile bu yoklama faaliyetlerinin verimliliğinin artırılması adına elektronik ortamdaki yoklama faaliyetleri düzenlenir.

Vergi dairesi yoklama işlemleri nedir?

Vergi yoklaması, mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve durumları araştırmak ve tespit etme amacıyla yapılan bir vergi denetim aracıdır. Diğer bir deyişle, mükellefler tarafından yapılan işlemlerin yasalara uygun olup olmadığının tespit edilebilmesi için Kanun kapsamındaki denetim araçlarından biri yoklamadır.

Vergi Dairesi yoklama işlemini kim yapar?

Yoklama yapabilen kişiler Kanun ile belirtilmiş olup sınırlı sayıdadır, bunlar:

• Vergi dairesi müdürleri,
• Yoklama memurları,
• Yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler,
• Vergi incelenmesine yetkili olanlar ve
• Gelir uzmanlarıdır.

Yoklama işleminin özellikleri nelerdir?

Yoklama yapanların elinde yoklama yetkilerini gösteren fotoğraflı resmi bir vesika bulunmalı ve yoklamayı yapan yetkili kişiler yoklama sırasında karşı tarafa bu vesikayı göstermelidirler. Yoklama işleminin yapılması için herhangi bir zaman dilimi öngörülmemiştir, her zaman yapılabilir. Ayrıca yoklamanın ne zaman yapılacağı konusunda ilgililere haber verilmez.

Yoklama işlemi vergiyi doğuran olaylar başta olmak üzere mükellefiyetle ilgili tüm maddi olayların araştırılması ve tespit edilmesini içerir. Yoklama işlemi, yapıldığı an elde edilen verilere dayanarak bir sonuç doğurmaktadır. Diğer bir deyişle, yoklama yapıldığı andan önceki duruma ilişkin olarak herhangi bir sonuç içermez ve delil olarak kullanılamaz.

Yoklama fişi nedir?

Yoklama işleminin ardından yoklama sonuçları yoklama fişine yazılmaktadır. Bu fişler yoklama yerinde iki nüsha ile düzenlenerek tarihlenir. Yoklama fişi üzerine bulunursa nezdinde yoklama yapılan veya yetkilinin imzası istenir; bu kişiler bulunmaz veya imzadan çekinmek isterlerse bu keyfi durum fişe aktarılır ve yoklama fişi polis, jandarma, muhtar veya ihtiyar meclisi üyelerinden birine imzalatılır.

Toplu yoklamalarda kolbaşının belgeyi ibraz etmesi yeterlidir. Yoklama fişlerinin ilk nüshası yoklaması yapılan şahsa bırakılmaktadır. O anda kişiye ulaşılamaz ise ilgilinin bilinen adresine 7 gün içinde posta yolu üzerinden gönderilir. Yoklama fişlerinin ikinci nüshaları ise vergi dairesine bırakılır.

Toplu yoklamalarda vergi uygulamalarının gerektirdiği hallerde münferit yoklama fişi yerine yoklama cetvellerinin kullanılması ile sonuçların toplu olarak bu cetvellerde gösterilmesi gerekir. Yoklama cetvellerinin kullanılacağı halleri Maliye Bakanlığı tespit etmektedir. Ayrıca yoklama cetveli kullanılan hallerde ihtilaflı olaylar yoklama fişi ile başka bir tutanağa geçirilir.

Elektronik Yoklama Sistemi nedir?

Elektronik Yoklama Sistemi, yoklama faaliyetlerine ilişkin olarak elektronik ortam üzerinden ilgili mükelleflere bilgilerin aktarılmasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistemin kullanılması ile elektronik yoklama talebinin oluşturulması, talebin yoklama yapmaya yetkili memura iletilmesi, yapılan yoklama ardından yoklama tutanağının oluşturulması, kayıt altına alınması ve onaylanması ile yoklama fişinin ilgilisine iletilmesi işlemleri elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir.

Yoklama fişlerinin elektronik ortamda oluşturularak kayıt altına alınması, bunların elektronik imza araçları ile onaylanması ya da ıslak olarak imzalanması, bu şekilde hazırlanacak olan bilgi ve belgelerin her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında ilgili kişilere gönderilmesi esas olmakla birlikte, yoklama faaliyetinin herhangi bir nedenle elektronik ortamda yürütülememesi halinde söz konusu işlemler genel hükümler doğrultusunda yerine getirilecektir.

e-Yoklama fişi nedir?

Yoklama neticeleri, yoklama fişi ile aynı amaç için kullanılan ve elektronik ortamda tanzim olunan elektronik yoklama fişi (e-yoklama fişi) ile de kayıt altına alınabilir. e-Yoklama fişi, nezdinde yoklama yapılan veya yetkilisi tarafından elektronik imza yolu ile imzalanmaktadır.

Yoklama fişinin elektronik imza araçlarıyla imzalanmaması durumunda yoklama fişini temsil eden ve yoklama fişinin içeriğinin değiştirilmeyeceğini güvence altına alan benzersiz bir kodun üzerine yazıldığı bir form imzalanır.

e-Yoklama fişi nereden alınır?

Vergi mükellefinin bağlı bulunduğu vergi dairesi üzerinden yoklama fişinin alınmasının yanı sıra e-yoklama fişi vergi dairesine gitmeksizin internet üzerinden de temin edilebilmektedir. e-Yoklama fişine internet vergi dairesi sitesi üzerindeki “elektronik yoklama görüntüleme” bölümünden kolaylıkla erişilebilir.

e-Yoklama benzersiz kodu nedir?

e-Yoklama benzersiz kodu, e-yoklama fişi üzerinde yazan bilgilerin hiçbir surette değiştirilemeyeceğini garanti altına alan ve düzenlenen e-yoklama fişine özel olan numara serisine denmektedir. e Yoklama benzersiz koduna internet vergi dairesi üzerinden erişim sağlanabilir.

e-Yoklama imza formu ne demektir?

Maliye Bakanlığı e-yoklama işlemine istinaden e-yoklama imza formu çıkarmıştır. Bu form, mükellef bilgilerinin, e-yoklama türünün, işlemin tarih, saat ve adresini, seri ve sıra numaralarını, e-yoklama fişini temsil eden ve üzerinde benzersiz kodunda yazılı olarak mevcut olduğu bir formdur.